Запознаени сме за тоа дека последниве години во Македонија планинарењето е омасовено и попопуларно, а и воопшто аутдор спортовите. Балканот има децениска традиција во планинарењето , благодарејќи на конституцијата на теренот кој е претежно ридско-планински. Иако на недоволно ниво, планинарењето било застапени и кај нас, но факт е дека последниве години доживува комплетен препород, благодарејќи на модата која ни доаѓа од запад, лесната промоција на социјалните мрежи и интересот кон здравиот начин на живот. Но каква е ситуацијата во Србија, земја која и нема многу високи планини, а е блиску до нас и каде можеме релативно брзо да пристапиме за некоја планинска аутдор активност?
Во однос на бројот на жители на Србија, бројот на планинари во земјата е релативно мал. Србија има околу 16.000 членови на планинарски друштва и клубови и се чини дека во последните години ситуацијата се менува на подобро и планинарството станува сè попопуларно.
– Другите републики од поранешна Југославија, особено нивните главни градови, имаат поголем број регистрирани планинари. Но, тоа може да се објасни со фактот дека тие се опкружени и со високи планини до кои е лесно да се стигне. Тоа се Сараево, Подгорица, Скопје, Љубљана. Сепак, иако Белград нема висока планина во својата околина (како и цела Србија), интересот за планинарење отсекогаш постоел, во последните години, а особено оваа година, тој започна да се приближува до „своето златно доба“ од 80-тите години на минатиот век, – вели Радмило Мариќ, претседател на планинарското друштво Желелезничар.
Со него се согласува и Борис Мишиќ, претседател на планинарското друштво Победа, кој вели дека во 60-тите години на минатиот век во Србија имало повеќе од 30.000 планинари.
– Пред една година, бројот на членови падна на десет илјади, а во последните 6-7 години има забележително зголемување на интересот за членство. Бројките што ги презентирав се однесуваат на членовите на Планинарскиот сојуз на Србија, но сепак, има поголем број наши жители кои се занимаваат со ова вонинституционално, што не е добро – вели Мишиќ.
Кога станува збор за странците и планинарењето во Србија, планинарските здруженија се согласуваат дека ги нема многу, а како причина ја наведуваат недоволно развиената придружна инфраструктура.
Една од причините за зголемувањето на интересот за планинарење, како што наведуваат соговорниците, е што Планинарскиот сојуз на Србија воведе ред во планинарските здруженија и клубови, обврзувајќи ги да ги обучуваат своите водичи според програмата на Меѓународната планинарска федерација УИИА, односно да добијат соодветни лиценци и тие се верификуваат на Факултетот за спорт, т.е. да се добие работна дозвола.
– Конечно, нашите луѓе, следејќи ги трендовите во светот, сфатија дека престојот и движењето во природа е многу корисно и релаксирачко. Причините за зголемената активност во природата се пропагандата што се зголеми на ТВ и другите медиуми, а планинарската организација ја зголеми својата видливост со своите напори во последните десет години и привлекува се повеќе помлади членови со нови дисциплини – вели Мишиќ од Победа, клуб кој брои околу 3000 члена.
Планинарите во Србија се од сите социјални и образовни структури, од универзитетски професори до основни училишта. Жените се најбројни, но има најмалку млади.
– Околу 36% од нашите членови се мажи, а 64% се жени. За жал, старосната структура е неповолна во однос на нашите желби. Само 7% се деца под 14 години, млади од 14 до 27 години исто така сочинуваат 7% од членството. Постарите од 27 до 45 години сочинуваат 30%, а најбројни се оние на возраст од 45 до 65 години, т.е. 38%. Конечно, ветераните – постари од 65 години сочинуваат 18% од членството – вели Мичиќ.
Меѓу планинарите во Победа има и многу успешни бизнисмени, вклучително и пензионери со најниски примања, а слична состојба е и во Жeзелезничар.
– Женените се најбројни во планинарењето. Дури три четвртини од членовите се од понежниот пол. Истото се случува и со акциите. За жал, младите не се препознаа во планинарењето. Повеќето се средовечни членови и пензионери – вели Мариќ од планинарското друштво Жезелезничар.
Активностите во планинарските здруженија се одвиваат во текот на целата година, а најбројни се од крајот на март до ноември.
– Според годишниот календар, имаме испланирано 344 акции. Се разбира, реализирани се околу две третини од акциите. Обично секој викенд имаме 3-4 акции со вкупно околу 150 планинари – вели Мариќ од Жeзелезничар.
Слично е и во Победа, каде имаат 300 до 400 акции годишно.
– Секој викенд, Победа организира повеќе од пет акции, со различна тежина, од неделно патување до Авала, преку ниските и средните планини до високите планини. Исто така, нашите членови се натпреваруваат во планинарска ориентација, трекинг, ориентирање, планинско трчање, планински велосипедизам… Нашите членови, точно е дека мал број, исто така се занимаваат со алпинизам и спелеологија – вели Мишиќ од Победа.
Ако некој сака да оди на планинарење, потребно е прво да се приклучи на еден од повеќе од 160 клубови што постојат во Србија. На тој начин тие ја зголемуваат нивната безбедност и сигурност, апелираат професионалците.
– Секој член е осигуран од повреда или смрт за време на акцијата. На овој начин, исто така, осигурува дека е воден од обучени водичи за планинарење или пешачење кои гарантираат безбедна и квалитетна акција. И за почеток, треба да започнете со лесни, ниски планини, а со стекнување искуство, да започнете со повисоки и понапорни тури – вели Мишиќ.
За почеток, полесни тури во околината на Белград и Централна Србија, советуваат од Желелезничар.
– Обука за почетници за планинарење е организирана во сите планинарски друштва, а во Желелезнчар веќе 20 години е организирана и зимска школа за високогорство – заклучува Мариќ.
